Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Αστερουσίων πρωτοπορεί και ισχυροποιεί το brand name του με γνώμονα το περιβάλλον!

Στοίχημα και μεγάλος στόχος για όλους αποτελεί  ή πρέπει να αποτελεί η προστασία του περιβάλλοντος.

Μάλιστα ένα από τα ζητούμενα και για τους αγρότες  πρέπει είναι η επίτευξη, όχι μόνο της καλύτερης δυνατής καλλιέργειας και παραγωγής ποιοτικού προϊόντος, αλλά και η εναρμόνιση της με τα τοπικά οικοσυστήματα, προκειμένου και αυτά να ευημερούν, αλλά και οι αγρότες να βλέπουν την παραγωγή τους να είναι ποιοτική και μεγάλη!

Και αν για κάποιους αγρότες, αυτό το  καλλιεργητικό μοντέλο φαντάζει είτε κάτι μακρινό, είτε ακόμη και ουτοπικό, στην Κρήτη υπάρχει μια  Ομάδα που ήδη το εφαρμόζει με άκρως εντυπωσιακά αποτελέσματα!

Αυτή η Ομάδα, δεν είναι άλλη από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ελαιοπαραγωγών Αστερουσίων, που δε σταματά να πρωτοπορεί, να εκπλήσσει και να τραβάει τα βλέμματα όλων!

Για αυτή τη δράση και τον συγκεκριμένο στρατηγικό σχεδιασμό, μιλά ο κ. Γιώργος Κουμπούρης που είναι  Ερευνητής, Υπεύθυνος Εργαστηρίου Ελαιοκομίας του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου, του ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ».

«Η συνεργασία αυτή προέκυψε μετά από την αφορμή που δόθηκε από ένα ευρωπαϊκό έργο, που έχει να κάνει με την προστασία της Βιοποικιλότητας. Είναι το έργο που αφορά το κομμάτι «Φύση και Βιοποικιλότητα». Αυτό τώρα στηρίχθηκε σε ένα πενταετές έργο που ολοκληρώθηκε πρόσφατα το οποίο λέγεται «Ζωντανοί ελαιώνες», το οποίο είχε υλοποιηθεί στην Ισπανία.

Η ιδέα ήταν ότι καταγράφουμε τη βιοποικιλότητα, δηλαδή πόσο πλούσια είναι η ζωή σε έναν ελαιώνα (ζώα, έντομα, πουλιά, ερπετά, φυτά κ.α.) και όπου χρειάζεται πραγματοποιούμε κάποιες δράσεις για να προστατευθεί αυτή και να γίνει πιο φιλόξενος ο ελαιώνας.

Να υπάρχουν φωλιές για τα πουλιά, μικρές πηγές νερού, έντομα που θα είναι τροφή για τα πουλιά κ.α.  και να βελτιωθεί η κατάσταση του περιβάλλοντος. Και όλο αυτό να πιστοποιηθεί κιόλας, ώστε ο αγρότης να έχει αποδεδειγμένη και πιστοποιημένη τη συνεισφορά του στο περιβάλλον και αυτό να το επικοινωνήσει και στο προϊόν του.

Μπορεί να πιστοποιήσει το προϊόν του με την ετικέτα ένδειξης της βιοποικιλότητας και όλο αυτό να το μεταφράσει σε εμπορικό όφελος, είτε για να πάρει καλύτερη θέση σε σχέση με τον ανταγωνισμό, είτε καλύτερη τιμή.

Μπορεί να ενισχύσει με λίγα λόγια το brandname του προϊόντος, καθώς η παράμετρος προστασία του περιβάλλοντος, παίζει ρόλο και στον τελικό αποδέκτη που είναι ο καταναλωτής, σημειώνει ο κ. Κουμπούρης.

Ο ίδιος συμπληρώνοντας τα όσα είπε παραπάνω είπε πως ενα οικοσύστημα, όπως είναι ο ελαιώνας που είναι πλούσιο σε βιοποικιλότητα, χρειάζεται λιγότερα φυτοφάρμακα για να καταπολεμήσει κάποιος τα προβλήματα που έχει. Άρα χρειάζεσαι και πολύ λιγότερη προσπάθεια για να προστατεύσεις το δέντρο και τον καρπό από τα αγροχημικά, μειώνοντας και το κόστος καλλιέργειας. Υπάρχει εν ολίγοις όφελος και για τους ίδιους τους ελαιώνες και το λάδι.

Σύμφωνα με τον κ. Κουμπούρη αυτό το πενταετές έργο ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε με επιτυχία στην Ισπανία και μετά έχουμε ένα νέο έργο που ξεκίνησε το Φθινόπωρο του 2021 το οποίο υλοποιείται σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και Ελλάδα. Εχουμε ένα πρόγραμμα που αποκτά διεθνή χαρακτήρα και θα εφαρμοστεί στο μέλλον σε μεγαλύτερη κλίμακα.

Κάποιος Έλληνας αγρότης λοιπόν που θα πάρει μια πιστοποίηση δε θα είναι μόνος του σε αυτό, αλλά υπάρχει μια μεγάλη Κοινότητα που δουλεύει πάνω σε αυτό το αντικείμενο και το διαφημίζει. Άρα θα έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στην αγορά που είναι πολύ ανταγωνιστική.

Στην Ελλάδα

Με βάση αυτά που αναφέρει ο κ. Κουμπούρης αυτό το πρόγραμμα εφαρμόζεται στην Ελλάδα σε δύο περιοχές. Την Κρήτη και την Πελοπόννησο. Στην Κρήτη εφαρμόζεται στη Μεσαρά, από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό ελαιοπαραγωγών Αστερουσίων και στο Κολυμπάρι, σε έναν ελαιώνα που ανήκει στη Μονή Γωνιάς.

«Στην Πελοπόννησο, εφαρμόζεται σε δυο ελαιώνες στη Μεσσηνία. Κάθε ελαιώνας από αυτούς θα λειτουργεί ως πυρήνας, στον οποίο θα γίνονται εκπαιδεύσεις και δράσεις όσο ευρύτερες μπορούμε. Με αφετηρία τα Αστερούσια εμείς θέλουμε αν είναι δυνατόν να προσελκύσουμε όλους τους ελαιοπαραγωγούς της ανατολικής Κρήτης. Και κάτι αντίστοιχο να γίνει με το Κολυμπάρι για τους ελαιοπαραγωγούς της Δυτικής Κρήτης.

Αυτά θα είναι ζωντανά εργαστήρια που θα μπορούμε να τα επικοινωνήσουμε με τον πρωτογενή τομέα», επισημαίνει.

Η νοοτροπία

Πρόβλημα φυσικά για αυτή την αλλαγή στην ελαιοκαλλιέργεια είναι η παγιωμένη νοοτροπία που υπάρχει.

«Βέβαια αυτό που παρατηρούμε είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και οι ελαιοπαραγωγοί που δε δέχονται να μετάσχουν σε αυτές τις δράσεις θεωρώντας ότι πας να τους κάνεις μάθημα, επηρεάζονται θετικά, βλέποντας τους συναδέλφους τους να προοδεύουν. Ενώ στοχεύουμε στη μετάδοση της πληροφορίας, μέσα από τη βιωματική εκπαίδευση.  Έτσι βλέπουν στην πράξη τα οφέλη από τη μείωση του κόστους, τη βελτίωση του προϊόντος κτλ και σε βάθος χρόνου  αλλάζουν νοοτροπία και αντίληψη.

Με αυτό τον τρόπο προσπαθούμε να υπερνικήσουμε τη νοοτροπία των αγροτών και να τους κάνουμε να εφαρμόσουν και οι ίδιοι καλές πρακτικές. «Πρέπει όμως να το δουν μπροστά τους ζωντανό και όχι μέσα από μια απλή παρουσίαση». Και φυσικά να δουν όφελος στην τσέπη τους που είναι για τους ελαιοπαραγωγούς και ο πρώτιστος στόχος», λέει ο κ Κουμπούρης.

Η εφαρμογή του προγράμματος

Αφού βρεθεί  λοιπόν ο ελαιώνας για να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα, αναλαμβάνει δράση μια μεγάλη ομάδα εξειδικευμένων επιστημόνων (ορνιθολόγοι, βοτανολόγοι, ερπετολόγοι κ.α.) που μετρούν και καταγράφουν τους πληθυσμούς πανίδας  και χλωρίδας καθώς και τα είδη που διαβιούν στο συγκεκριμένο οικοσύστημα.

Έπειτα αρχίζουν οι παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν. Τοποθετούνται για παράδειγμα κυψέλες για τις άγριες μέλισσες, φωλιές για τα πουλιά, δημιουργούνται μικρές λιμνούλες για να υπάρχει νερό για τα άγρια ζώα και τα ερπετά.

« Βλέπουμε το φυτικό πλούτο και συμπληρώνουμε τους πληθυσμούς της χλωρίδας, τα οποία θα δώσουν έπειτα και τροφή για τα έντομα και τα πουλιά καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Μιλάμε για πρακτικές που δεν επιβαρύνουν ή εμποδίζουν τον παραγωγό, αλλά αντίθετα ενισχύουν το οικοσύστημα, μέσα από την ανάπλαση του περιβάλλοντος.

Στη διάρκεια του προγράμματος, οι επιστήμονες παρακολουθούν την εξέλιξη του οικοσυστήματος, παρεμβαίνοντας όπου απαιτείται, ώστε στο τέλος της 5ετίας διεξάγονται τα συμπεράσματα για το τι έχει καταγραφεί στην περιοχή και ποιες αλλαγές έχουν επέλθει. Έτσι φτάνουμε να δώσουμε τελικά και την πιστοποίηση του ελαιώνα.

Μέσα σε αυτό το πρόγραμμα τέλος υπάρχει και ο άξονας του μάρκετινγκ μέσα από μια εταιρεία που αναλαμβάνει αυτό το κομμάτι. Έτσι έχουμε το περιβαλλοντικό κομμάτι με την ταυτόχρονη εκπαίδευση που των αγροτών, αλλά έχουμε και την προώθηση του συγκεκριμένου συστήματος προς τον καταναλωτή για να έχει πραγματικό αντίκτυπο στην αγορά», καταλήγει ο κ. Κουμπούρης.