Η ιστορία των επιδοτήσεων και η κατάντια του σήμερα....
«Περασμένα μεγαλεία» είναι πια η επιδότηση που λαμβάνουν οι αγρότες, καθώς ακόμα και στις όχι και τόσο καλές εποχές της δεκαετίας του 2000, οι πρόεδροι των συνεταιρισμών, πήγαιναν στην πάλαι ποτέ Αγροτική Τράπεζα Ελλάδας μέρες Χριστουγέννων, κρατώντας ολόκληρα τσουβάλια για να βάλουν τις δεσμίδες με τα πεντοχίλιαρα και τα δεκαχίλιαρα. Πήγαιναν στη συνέχεια στα χωριά τους και μοίρασαν τις επιδοτήσεις, με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους να αφήνουν για πουρμπουάρ ποσά που μπορεί να ήταν σήμερα, για ένα εργαζόμενο, ένας ολόκληρος μισθός, τουλάχιστον!
Οι εικόνες με τους αγρότες μπροστά στα γκισέ της πρώην ΑΤΕ, τέτοιες μέρες, για να εισπράξουν τις επιδοτήσεις τους, είναι σε πολλούς που τα έζησαν, ακόμα και σήμερα, νωπές. Η επιδότηση ξεκίνησε το 1988 ως μία μικρή βοήθεια προς τους αγρότες και είχε τη φιλοσοφία της τότε ΕΟΚ, να ενισχύεται ο παραγωγός, για να μπορεί να πουλάει φτηνά τα προϊόντα του στους καταναλωτές.
Και ύστερα άρχισε η επιδότηση κατά κιλό, με τα προϊόντα όπως λάδι και σταφίδα, στην Κρήτη να γνωρίζουν μεγάλες δόξες, αφού πλέον ο κόσμος είχε κίνητρα να παράγει.
Ένας από τους πιο παλιούς αγροτοσυνδικαλιστές και συνεταιριστές της Κρήτης, ο Ναπολέων Λουκαδάκης, θυμάται και εξιστορεί στο newshub.gr. «Η επιδότηση ξεκίνησε το 1988 με κάποια μικρά ποσό που έδινε η ΕΟΚ. Στην πορεία πήγαμε κατά κιλό και κατά δέντρο. Ό,τι δήλωνε ο παραγωγός από τα ελαιοτριβεία κ.λπ.
Το 2005 άλλαξε η διαδικασία και υπολογιζόταν η μέση παραγωγή των τριών τελευταίων χρόνων. Δηλαδή, τι δήλωνε ο καθένας σε ελαιόλαδο το 2001, το 2002 και το 2003. Έβγαινε η μέση παραγωγή αυτών των τριών χρόνων και γι αυτήν επιδοτούταν.
Αυτά για το λάδι. Η σταφίδα ξεκίνησε από το 1980 και «έδινε» κατά κιλό σύμφωνα με την τυποποίηση και την επεξεργασία των εργοστασίων. Και τα έδινε το λεφτά στα εργοστάσια.
Έδινε την επιδότηση στα εργοστάσια σύμφωνα με τα κιλά που επεξεργαζόταν ο εργοστασιάρχης ο οποίος πήγαινε στη Διεύθυνση Γεωργίας και επιδοτούταν. Ο παραγωγός μέσω των εργοστασίων έπαιρνε την επιδότηση. Όταν δηλαδή έπαιρνε 250 δραχμές ο παραγωγός, τα έπαιρνε από τον εξαγωγέα και ο εξαγωγέας έπαιρνε μια επιδότηση γύρω στις 125 δραχμές τότε.
Το 1990 που καταργήθηκε η συγκέντρωση της σταφίδας, άρχισε να πηγαίνει στον παραγωγό η επιδότηση. Και υπήρχε μια μεταβατική περίοδος πενταετίας, που σιγά – σιγά πήγαμε στην πλήρη επιδότηση να την παίρνει όλη ο παραγωγός. Ξεκίνησε να παίρνει ο παραγωγός το 25% και το 75% ο εργοστασιάρχης και μετά ο εργοστασιάρχης έπαιρνε όλη την επιδότηση ο παραγωγός με 300 δραχμές κατά κιλό και ο εργοστασιάρχης έπαιρνε τη σταφίδα σε πολύ χαμηλές τιμές.
Έτσι στην πορεία φτάσαμε στην επιδότηση των 320 ευρώ ανά στρέμμα το 2002. Καταργήθηκε λοιπόν τότε η επιδότηση κατά κιλό»…
Τα εικονικά τιμολόγια και η αρχή του τέλους
Όπως λέει ο Ναπολέων Λουκαδάκης, όταν ξεκίνησε η περίοδος των 320 ευρώ ανά στρέμμα, ουσιαστικά ξεκίνησε η αρχή του τέλους για τη σταφίδα. «Διότι τότε είχαμε την πλήρη αποσύνδεση ανάμεσα στην παραγωγή και την επιδότηση. Αυτό το σύστημα ήταν το αποτέλεσμα της κομπίνας που ακολουθούσαν πολλοί να κόβουν παράνομα τιμολόγια. Έτσι η Ε.Ε. δεν αποδεχόταν πλέον τα κιλά. Και έτσι ο παραγωγός έπαψε να καλλιεργεί αμπέλια. Τότε το 2002 ήταν που καταργήθηκε το πλαφόν της σταφίδας».
Μια μεγάλη κομπίνα στο ελαιόλαδο
Μια μεγάλη κομπίνα παίχτηκε την περίοδο εκείνη στο ελαιόλαδο. Κάποιοι κακοί παραγωγοί που γνώριζαν μέσω των συνεταιριστικών οργανώσεων ότι θα άλλαζε το σύστημα καταβολής των επιδοτήσεων και θα πληρωνόταν πλέον ο μέσος όρος των ετών 2001, 2002, 2003, φρόντισαν να κάνουν μεγάλα πανωγραψήματα. Έτσι, έβγαλαν έναν μεγάλο μέσο όρο για τον οποίο επιδοτούνταν για πολλά χρόνια μέχρι και σήμερα σε βάρος των σωστών παραγωγών.
«Οι καλοί παραγωγοί αδικήθηκαν τρομερά τότε», λέει χαρακτηριστικά ο Ναπολέων Λουκαδάκης. «Και ωφελήθηκαν κάποιοι υπό την ανοχή των οργανώσεων, που έλεγαν ότι ας κάνουν τα στραβά μάτια, ώστε να εξακολουθήσει η χώρα μας να επιδοτείται για 415.000 τόνους. Αυτή η ποσότητα ήταν και το εθνικό πλαφόν στο ελαιόλαδο. Όταν η Ελλάδα δήλωσε παραπάνω από 415.000 τόνους λάδι και 25.000 τόνους ελιάς, τιμωρούνταν με πρόστιμο. Έτσι έγινε και μια χρονιά που βγάλαμε 600.000 τόνους και η Ελλάδα τιμωρήθηκε».
Όπως λέει ο παλαίμαχος αγροτοσυνεταιριστής, με όλα αυτά «φτάσαμε στο σημείο να φτάσουμε στο 2014 να μπούμε στο λεγόμενο ΟΣΔΕ και στην πλήρη αποσύνδεση. Οι δενδρώδεις καλλιέργειες μες στις οποίες είναι οι ελιές και τα αμπέλια, έπαιρναν το 27% της συνολικής επιδότησης που έδινε η Ε.Ε. για την Ελλάδα. Το 23% το έπαιρναν οι αροτραίες καλλιέργειες και το 51% το έπαιρνε η κτηνοτροφία. Και από κει και πέρα ξεκίνησαν οι περικοπές.
Ποιοι συμφώνησαν τώρα σε αυτή τη διαδικασία στα μέσα του 2014; Η τότε ΠΑΣΕΓΕΣ, η τότε ΓΕΣΑΣΕ και η τότε ΣΥΔΑΣΕ, έκατσαν και μοίρασαν την επιδότηση, με αποτέλεσμα να χαθούν οι επιδοτήσεις από τις δενδρώδεις καλλιέργειες. Και επί Αυγενάκη φτάσαμε από το 27% που παίρναμε επιδότηση να πέσουμε στο 17%»…
Μια φορά κι έναν καιρό
Ο Ναπολέων Λουκαδάκης θυμάται σε παλιότερες εποχές, ότι λόγω της επιδότησης τα αγροτικά νοικοκυριά μπορούσαν και είχαν μία άνεση στην κάλυψη των αναγκών τους.
«Μην ακούτε που λένε ότι ο κόσμος τα έτρωγε στα ζάρια, στα μπαρ και στα 4χ4. Ο κόσμος δεν στερούνταν. Τώρα υπάρχουν οικογένειες που περιμένουν από τον παππού και τη γιαγιά να πάρει τη σύνταξη και να τις ενισχύσει. Δυστυχώς. Μεγάλα τμήματα του αγροτικού κόσμου περιμένουν τη σύνταξη του παππού και της γιαγιάς. Ακόμα υπάρχουν κάποιοι που τα τρώνε σε μπαράκια. Αλλά η πλειοψηφία του αγροτικού κόσμου δεν ήταν έτσι. Ασχολούταν με τις ελιές και με τα αμπέλια του. Καλλιεργούσαν οι άνθρωποι. Τώρα φτάσαμε στη μονοκαλλιέργεια και σήμερα το λάδι είναι στα αζήτητα.
Μόνο αν ξαναπάμε στο κατά κιλό θα ξαναπαράγει ο κόσμος. Σήμερα υπάρχει ο έλεγχος και μπορούμε να ξαναπάμε στο κατά κιλό. Και ο παραγωγός που παράγει να επιδοτείται.
Σήμερα τα προβλήματα είναι τεράστια. Έχουν κλείσει τα καφενεία. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να χτίσουν. Δεν μπορούν να κάνουν οικογένεια. Και δεν μιλάει άνθρωπος»…
Όταν οι πρόεδροι έπεφταν σε ενέδρες
Μάλιστα στις καλές εποχές, έβγαιναν πολλές φορές οι πρόεδροι με τα τσουβάλια τα λεφτά από την ΑΤΕ και έπεφταν πάνω σε ενέδρες! «Στις Ποταμιές σκότωσαν τον πρόεδρο του συνεταιρισμού και του πήραν τα λεφτά. Και πολλούς τους χτυπούσαν. Η αλήθεια είναι ότι κάποιοι πρόεδροι αρνούνταν να μπαίνουν τα λεφτά στα βιβλιάρια των παραγωγών, αλλά αρνούνταν για ευνόητους λόγους»…